Àpi-fèr
Smyrnium olusatrum
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Àpi-bouscas.
Noms en français : Maceron, Maceron potager.
Descripcioun :Se rescontro pulèu dins li relarg pas trop liuen de la mar nostro, mounte trachis proche dis oustau e dins li baragno. Es uno grando planto, forto, emé la cambo boutisso en li fueio 3 cop divisado en 3 fueioun. Lou brout (oumbello) caup de 5 à 15 rai. Lou fru èi negre un cop madur, de 5 à 7 mm.
Usanço :Es uno bono planto cultivado desempièi de tèms e un pau óublidado. Tout se pòu manja dins la planto, cue o crus : la racino, li fueio, li pecou, li flour (chaplado dins l'ensalado), li tijo (pelado). Èi peréu di proun vertuouso, ajudo à la digestioun e à manja, fai pissa, èi bono contro lou mau d'os. Tambèn l'àpi-fèr èi depuratiéu...
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Smyrnium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à jun
Liò : Baragno
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Smyrnium olusatrum L., 1753
Catapuço
Euphorbia lathyris
Euphorbiaceae
Àutri noum : Cagarino, Peveireto, Pebreto, Nirou'.
Noms en français : Euphorbe épurge, Euphorbe des jardins.
Descripcioun :La catapuço es uno grando eufòrbi, verdalo e boutisso, que trachis proche dis oustau e d'aigo. Èi touto lisco de cap en pèd. Se recounèis peréu à si glando jauno espatulado (fotò). Fai de boursèu de la grosso meno, d'aperaqui 2 cm.
Usanço :Èi couneigudo dins la Tineò pèr faire passa lou mau de dènt : "Un esperfum d'aigo buhiò emé de grano de nirou' enduèrme lou mal de dents." (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 59).
Port : Aubret
Taio : 0,3 à 1,2(1,5) m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Euphorbia
Famiho : Euphorbiaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Ribiero
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óuigino Mediterrano-Touranieno
Ref. sc. : Euphorbia lathyris L., 1753